Oeps… er ging iets mis

Regelmatig zie ik tegenwoordig op websites het woordje Oeps voorbijkomen. Een onbeholpen soort van verontschuldiging voor een onhandigheidje, waarvan de gevolgen zijn te overzien. Er zit een zekere koketterie in, van oorsprong een woord voor kijk-mij-toch-onhandig-wezen-dames, waarop de heren dan grootmoedig kunnen reageren. Totaal niet een woord dat past in de zakelijke sfeer van een computerprogramma of webshop.
Niet dat het nieuw is, dat computerprogramma’s zich proberen voor te doen als vriendelijke, belangstellende mensen; dat begon lang geleden al met de automatisch gepersonaliseerde brief. “geachte heer Theelen” stond dan in de aanhef, nou dat was al een revolutie destijds. ‘Persoonlijke’ aandacht, maar dan toch met een zakelijke afstand. Dat veranderde gaandeweg, tutoyeren werd de norm, de toon wordt steeds persoonlijker. Je ziet ahw het zelfvertrouwen van de algoritmes groeien: zó goed kennen wij jou, dat we best een vertrouwelijke toon kunnen aanslaan. Hoe verder de digitale wereld verwijderd raakt van echte menselijke interactie, des te belangrijker lijkt het om een illusie van ‘persoonlijke aandacht’ geven. Het is nu gewoon geworden, dat een computerprogramma meldingen doet als “het spijt me Bert” of “fijn dat je er weer bent Bert”. Gelukkig gaat het wel eens fout, dan staat er bijvoorbeeld “Hallo %s%!”; zo word ik eraan herinnerd dat het allemaal schijnheiligheid is.
‘Oeps’ is de nieuwste stand van zaken. Net weer een stapje verder, de computer die laat zien dat hij ook maar een …eh… machine is.
[Plaatje van Roy Lichtenstein]