Kleine ode aan de cactus

Door transformatie en herhaling kunnen uit eenvoudige motieven betoverende figuren ontstaan. Waarom vinden we dat zo fascinerend? Ik heb daar geen antwoord op. Het heeft mogelijk ermee van doen, dat de natuur zelf op die manier wordt gebouwd, door geraffineerde toepassing van relatief eenvoudige genetische codes. Gevoelsmatig ervaar ik een magische wisselwerking tussen eenvoud en complexiteit. Denk maar aan Byzantijnse of Arabische mozaïeken en het diepgravende speurwerk van de makers in de wondere wereld van symmetrie. Niet zelden zijn die patronen gemaakt naar voorbeelden in de natuur. Of daarvan afgeleid. Denk aan ananas of artisjok, dat zijn bekende inspiratiebronnen. Maar andersom kan ook, dat zo’n vorm aan de menselijke verbeelding is ontsproten en dat vervolgens iets vergelijkbaars in de natuur wordt gevonden.
Daar zat ik aan te denken toen ik een bezoek bracht aan het Arboretum Trompenburg. Een snikhete dag, maar dat weerhield mij er niet van om weer eens de tropische kas in te duiken met de intentie om zulke natuurlijke patronen te ontdekken. Bij cactussen is goed te zien hoe de structuur zich ontwikkelt vanuit een enkele grondvorm – dus weinig genetische instructie nodig. Een eenvoudig recept maar oneindig in zijn variaties.

Een cactus wordt over het algemeen nou niet direct geprezen om zijn schoonheid, je moet het willen zien, een beetje inzoomen op de details. En cactussen hebben ook iets ontroerends, hoe ze onder barre omstandigheden groeien en zich met taaie stekeligheid verdedigen tegen vandalen. En dan in contrast daarmee de bloemen, soms klein zoals te verwachten wanneer je als plant moet vechten om te overleven, maar er zijn ook prachtig en uitbundig bloeiende soorten, die daarmee de hardheid van het bestaan in de woestijn lijken te tarten. Een soort van cactuscarnaval, mooi is dat.